ترمز دستی یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم ایمنی خودرو است که برای ثابت نگه داشتن خودرو در حالت ایستا، به خصوص در شرایط شیب‌دار یا در مواقعی که خودرو برای مدت طولانی پارک شده است، استفاده می‌شود. اما استفاده نادرست از ترمز دستی می‌تواند به بخش‌های مختلف خودرو از جمله سیستم ترمز، کابل‌ها، و حتی چرخ‌ها آسیب برساند. در این مقاله، به بررسی نحوه استفاده صحیح از ترمز دستی و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به خودرو می‌پردازیم.

1- فشار مناسب هنگام کشیدن ترمز دستی

یکی از اشتباهات رایج بسیاری از رانندگان این است که ترمز دستی را بیش از حد محکم می‌کشند. این کار می‌تواند به سیستم کابل‌های ترمز دستی آسیب وارد کند. ترمز دستی باید به‌گونه‌ای کشیده شود که خودرو به‌خوبی ثابت بماند، اما نباید فشار بیش از حد به آن وارد کنید. این کار می‌تواند به مرور زمان به کابل‌ها و مکانیزم داخلی ترمز دستی آسیب برساند و باعث خرابی آن‌ها شود.

برای جلوگیری از این مشکل، کافی است ترمز دستی را تا جایی که نیاز است بکشید و از کشیدن بیش از حد آن خودداری کنید. در خودروهای مدرن، معمولاً سیستم ترمز دستی الکترونیکی است و این سیستم به طور خودکار نیروی مناسب را تنظیم می‌کند، اما در خودروهای دستی همچنان باید به این نکته توجه داشت.

2- استفاده نادرست از ترمز دستی در حرکت

ترمز دستی برای استفاده در هنگام توقف طراحی شده است و استفاده از آن در هنگام حرکت می‌تواند خطرناک و آسیب‌زننده باشد. کشیدن ترمز دستی هنگام حرکت می‌تواند به سیستم ترمز و به ویژه دیسک‌های ترمز آسیب وارد کند و باعث فرسایش سریع‌تر لنت‌های ترمز شود. همچنین، این عمل ممکن است باعث از دست دادن کنترل خودرو شود و حتی به لاستیک‌ها و چرخ‌ها آسیب برساند.

از این رو، هرگز از ترمز دستی هنگام حرکت برای توقف یا کاهش سرعت استفاده نکنید. در مواقع اضطراری، بهتر است از ترمزهای اصلی خودرو استفاده کنید و ترمز دستی را فقط زمانی که خودرو کاملاً متوقف شده است، فعال کنید.

3- استفاده از ترمز دستی در شرایط خاص

ترمز دستی به‌ویژه در شرایط خاصی مانند پارک کردن در شیب یا توقف‌های طولانی‌مدت بسیار مفید است. اما در شرایطی که خودرو در سطوح صاف پارک شده، می‌توانید از ترمز دستی کمتر استفاده کنید تا فشار کمتری به سیستم وارد شود. همچنین در هوای سرد، به‌ویژه زمانی که دمای هوا زیر صفر است، ترمز دستی ممکن است به دلیل یخ‌زدگی قطعات مکانیکی با مشکل مواجه شود. در چنین شرایطی، بهتر است از گذاشتن خودرو در دنده (در خودروهای دنده‌ای) یا حالت پارک (در خودروهای اتوماتیک) استفاده کنید.

4- سرویس و نگهداری منظم

ترمز دستی و قطعات مربوط به آن، مانند کابل‌ها و سیستم‌های مکانیکی، نیاز به سرویس‌های دوره‌ای دارند. با گذشت زمان، ممکن است کابل‌ها فرسوده یا خشک شوند که این امر می‌تواند منجر به عملکرد نامناسب ترمز دستی شود. همچنین، تجمع گرد و غبار یا رطوبت می‌تواند بر کارکرد صحیح آن تأثیر بگذارد. بنابراین، انجام سرویس‌های دوره‌ای و اطمینان از سلامت قطعات مرتبط با ترمز دستی می‌تواند از آسیب‌های جدی به خودرو جلوگیری کند.

در صورتی که در هنگام استفاده از ترمز دستی علائمی مانند صدای غیرعادی، سختی در کشیدن یا شل بودن آن مشاهده کردید، باید سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کنید. عدم توجه به این علائم ممکن است به خرابی‌های بیشتر منجر شود و هزینه‌های تعمیر را افزایش دهد.

5- استفاده از دنده در کنار ترمز دستی

یکی دیگر از روش‌های جلوگیری از آسیب به ترمز دستی و خودرو، استفاده از دنده در هنگام پارک کردن است. در خودروهای دنده‌ای، هنگام پارک کردن، به خصوص در شیب، بهتر است خودرو را در دنده ۱ یا دنده عقب بگذارید و سپس ترمز دستی را بکشید. این کار به کاهش فشار وارد بر ترمز دستی کمک می‌کند و احتمال آسیب به سیستم را کاهش می‌دهد. در خودروهای اتوماتیک نیز استفاده از حالت پارک (P) می‌تواند به جلوگیری از وارد شدن فشار زیاد به ترمز دستی کمک کند.

نتیجه‌گیری

استفاده صحیح از ترمز دستی یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ سلامت خودرو و جلوگیری از آسیب به سیستم ترمز و کابل‌ها است. با رعایت نکاتی مانند فشار مناسب هنگام کشیدن ترمز دستی، اجتناب از استفاده نادرست در هنگام حرکت و انجام سرویس‌های دوره‌ای، می‌توان از بروز مشکلات و آسیب‌های جدی جلوگیری کرد. همچنین استفاده از دنده در کنار ترمز دستی می‌تواند به کاهش فشار وارده بر این سیستم و افزایش عمر مفید آن کمک کند.